Widok zawartości stron
Widok zawartości stron
Nowy projekt: Pluralizm przesłanek w filozofii ekonomii
W 2023 r. rozpoczynamy realizację nowego projektu badawczego finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu OPUS, nr 2022/45/B/HS1/00183; kierownik projektu: dr Mariusz Maziarz
W roku 2007, Federica Russo i Jon Williamson opublikowali artykuł, którym dowodzili, że wnioski przyczynowe w medycynie są zwykle uznawane na podstawie przesłanek mechanistycznych (opisu procesu, który łączy przyczynę ze skutkiem) oraz przesłanek korelacyjnych (o związku statystycznym pomiędzy dwiema zmiennymi. Ich wniosek znany jest jako Twierdzenie Russo-Williamsona. Miało ono znaczący wpływ na medycynę, inspirując filozofów i badaczy do sformułowania stanowiska alternatywnego względem medycyny opartej na przesłankach (evidence-based medicine), która priorytetyzuje przesłanki oparte na wynikach badań klinicznych, a pomija badania mechanizmów.
Pluralizm Przesłanek (Evidential Pluralism) jest stanowiskiem normatywnym, wskazującym, że wnioski przyczynowe powinny być formułowane na podstawie przesłanek korelacyjnych i mechanistycznych, tj. twierdzącym, że wnioski przyczynowe są uzasadnione tylko wtedy, gdy dysponuje się wynikami wskazującymi na istnienie relacji statystycznej pomiędzy przyczyną i skutkiem oraz rozumie się mechanizm je łączący. Niedawno, Yafeng Shan i Jon Williamson zaproponowali, by Pluralizm Przesłanek został zaimportowany do filozofii nauk społecznych.
Jednak formułowanie wniosków przyczynowych zgodnie z nurtem Pluralizmu Przesłanek w naukach społecznych wymaga dostosowania tego stanowiska do specyfiki tej dziedziny nauki. Ponadto, nauki społeczne są wewnętrznie silnie zróżnicowane. Dla przykładu, etnografia wykorzystuje m.in. obserwację uczestniczącą, psychologia stosuje ankiety i eksperymenty psychologiczne, zaś nauki ekonomiczne opierają się na modelowaniu matematycznym (teoretycznym), badaniach statystycznych danych obserwacyjnych oraz eksperymentach i metodach quasi-eksperymentalnych. Z powodu zróżnicowania metod badawczych w naukach społecznych oraz konieczności dostosowania stanowiska Pluralizmu Przesłanek tak, by odpowiadał kontekstowi dyscypliny i stosowanych przez nią metod badawczych, projekt skupia się na ekonomii.
By umożliwić ekonomistom stosowanie stanowiska Pluralizmu Przesłanek w praktyce, należy odpowiedzieć na szereg pytań badawczych dotyczących oceny jakości przesłanek mechanistycznych oraz korelacyjnych. W szczególności, należy opracować metody pozwalające na ocenę jakości wniosków płynących z różnych typów badań ekonomicznych.
Przeprowadzenie projektu badawczego oraz opracowanie metod oceny jakości przesłanek mechanistycznych i korelacyjnych rozwinie debaty prowadzone w filozofii ekonomii i będzie miało pozytywny wpływ na praktyki badawcze i decyzje dotyczące polityki gospodarczej.